Girişimciler için şirket kuruluşu, sanal ofis belirlenmesi, e-ticaret entegrasyonu gibi temel işlemlerin yanı sıra yapılması gereken önemli işlerden biri de kurulan marka veya iş için marka tescili yaptırmak. Peki marka tescili nedir, nasıl yapılır? Tescil işleminin girişimciye faydası nedir? Bu yazımızda bu detayları açıklamaya çalıştık.
Marka Nedir?
- Kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her türlü işarete marka adı verilir. Bir işaretin marka olabilmesi için “ayırt edicilik” temel koşuldur.
- Ek olarak teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması gerekmektedir.
- Türk marka hukukuna hâkim olan ilkeler arasında “marka sahibinin tekliği” ilkesi de yer alır. Bu ilkeye göre, bir marka veya onunla iltibas derecesinde benzer olan bir işaret aynı veya aynı türdeki mal veya hizmetlerle ilgili olarak birden çok kişi adına tescil ettirilemeyecektir.
Marka Tescili Zorunlu mudur?
Markaların tescili zorunlu olmamakla birlikte tescil, marka üzerindeki hakları ispatlamak ve marka ihlalini engellemek için en önemli araçtır. Ayrıca, tescilli marka sahibine daha geniş bir koruma sağlar. Bu nedenle kişilerin faaliyet gösterdikleri bütün ülkelerde marka tescili gerçekleştirmeleri tavsiye olunur.
Marka tescili, sahibine markayı hem tek başına kullanma hakkı hem de izinsiz kullanılmasını önleme yetkisi verir. Tescilli olmayan markalar, kanunların tescilli markalara tanıdığı haklardan faydalanamazlar.
Kimler Marka Başvurusunda Bulunabilir?
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları.
- Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yerleşim yeri olan veya sınai ya da ticari faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler.
- Paris Sözleşmesi veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması hükümleri dahilinde başvuru hakkına sahip kişiler.
- Karşılıklılık ilkesi uyarınca, Türkiye Cumhuriyeti uyruğundaki kişilere sınai mülkiyet hakkı koruması sağlayan devletlerin uyruğundaki kişiler, Türkiye’de marka başvurusunda bulunma hakkına sahiptir.
- Adi şirketler,özel liseler ve ortaokullar,anaokulları,dernek/vakıfların iktisadi işletmeleri, a/b adi ortaklığı şeklindeki ünvanlar marka tescilinde bulunmak için kabul edilmemektedir.
Tescilli Marka Ne Kadar Süre ile Korunur?
Tescil edilen bir marka, başvuru tarihinden itibaren 10 yıl süre ile korumadan faydalanır. Her 10 yıl sona ermeden önceki 6 ay içerisinde yenileme talebi gerçekleştirilerek, markanın tescilinin 10 yıl süre ile uzatılması mümkündür.
Marka tescilinin uzatılması talebinde bulunulabilmesi için yenileme ücreti öngörülen tarihler aralığında sunulmalıdır. Aksi takdirde markanın tescili uzatılamaz ve hak kayıpları meydana gelecektir. Uzatma talepleri, bir önceki koruma döneminin sonlanmasını takip eden tarihten itibaren sunulabilir.
Eğer marka topluluğundaki tüm mal ve hizmetlere ilişkin marka tescillerinin tek seferde uzatılması planlanıyorsa,yalnızca hak sahiplerinden yalnızca birinin uzatıma yönelik talebi yeterli olacaktır. Ancak, marka topluluğundaki yalnızca bazı markaların tescil sürelerinin uzatılması talep edilecek ise, tüm hak sahiplerinin birlikte hareket etmeleri gerekmektedir.
Marka Tescil Başvurusu Nasıl Yapılır?
Marka tescili için Türk Patent ve Marka Kurumu’nun (“Kurum”) internet sitesinde yer alan formun ve gerekli diğer belgelerin hazırlanarak Kurum’a elden, posta yolu ile veya elektronik imza ile internet üzerinden başvuru yapılması gerekmektedir. Tescil talebinde bulunmadan önce markanın daha önce başkası adına tescil veya başvuruya konu edilip edilmediğinin araştırılması gerekmektedir. Türk Marka Patent Enstitüsüne yapılacak bir başvuru, başvuru tarihinden itibaren 6-8 ay arasında sonuçlanmaktadır.
Marka Hakkının İhlal Edilmesi
Markanın tescili kendiliğinden markaya bir koruma sağlamayacak, yalnızca hakkın tespiti ve tescili işlevini yerine getiriyor olacaktır. Dolayısıyla, markanın başkaları tarafından haksız kullanımı ve marka hakkının ihlali durumunda marka sahibinin bu tür haksız kullanımları takip ederek yetkili mahkemelerde açacağı davalarla, tescilli markalardan kaynaklanan haklarına yapılan ihlalleri önlemesi gerekmektedir.
